ปี 2558 ประชาคมโลกโดยมีผู้นำประเทศต่าง ๆ เป็นตัวแทน ได้ทำข้อตกลงร่วมกันเพื่อกำหนด “เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน” (Sustainable Development Goals – SDGs) เพื่อให้แน่ใจว่าโลกจะถูกพัฒนาให้ดีขึ้นกว่าเดิมภายในปี 2573 ซึ่ง 1 ใน 17 เป้าหมายที่กำลังเป็นที่สนใจของประเทศทั่วโลก ไม่เว้นแม้แต่ประเทศไทย คือ การใช้ประโยชน์จากมหาสมุทรและทรัพยากรทางทะเล โดยคำนึงถึงการลดมลพิษทางทะเลรวมถึงขยะทะเล
นอกจากความตื่นตัวเรื่องสิ่งแวดล้อม ประเทศไทยยังเป็นหนึ่งในประเทศที่สร้างผลกระทบให้กับท้องทะเลมากที่สุด เห็นได้จากประเด็นปัญหาสิ่งแวดล้อม ขยะตามชายหาด แพขยะทะเล ขยะใต้ทะเล รวมไปถึงการตายของสัตว์ทะเลชนิดต่าง ๆ ต่อไปนี้คือที่มาและสถานการณ์ของขยะในทะเล ที่เราทุกคนต้องรู้เพื่อร่วมมือกันแก้ไขอย่างถูกวิธี
ขยะในทะเลมาจากไหน
ถ้าย้อนเส้นทางขยะในทะเลกลับขึ้นมาบนบก จะพบว่าขยะในทะเลมาจากคนที่อยู่บนบก ชายฝั่ง หรือตามเกาะต่าง ๆ มากถึง 80% ส่วนขยะที่เกิดขึ้นจากกิจกรรมในทะเล เช่น เรือประมง เรือท่องเที่ยว เรือสินค้า มีเพียง 20% เท่านั้น
ขยะบกลงทะเลได้อย่างไร
ขยะในทะเลส่วนใหญ่คือขยะบกที่ไม่ได้ถูกจัดการอย่างเป็นระบบ เกิดจากการทิ้งโดยตั้งใจและไม่ตั้งใจ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นขยะพลาสติกที่มีน้ำหนักเบา ไม่สามารถย่อยสลายได้ในเวลาอันสั้น จึงถูกพัดพาไปตามกระแสลม กระแสน้ำ จนลงไปสู่ทะเล
สถานการณ์ขยะชายหาด
ประเทศไทยมีจังหวัดที่มีพื้นที่ทะเลทั้งหมด 24 จังหวัด และจากการสำรวจของกรมควบคุมมลพิษ พ.ศ.2561 พบว่ามีขยะที่ตกค้างบริเวณชายหาด ปะการัง และป่าชายเลน เป็นถุงพลาสติก 18.9% รองลงมาคือ ขวดเครื่องดื่มพลาสติก 8.6% ถ้วย/จานโฟม 6.9% ขวดเครื่องดื่มแก้ว 6.6% และเป็นขยะประเภทอื่นๆ อีก 28.1%
ถึงเวลาแล้วที่ทุกคนต้องร่วมมือกันป้องกันและแก้ไขปัญหาขยะในทะเล ด้วยการจัดการขยะอย่างเป็นระบบตั้งแต่ต้นทางด้วยการ ใช้ให้คุ้ม แยกให้เป็น ทิ้งให้ถูก เพื่อทำให้ประเทศไทยไม่ต้องคงอยู่ในประเทศอันดับต้นๆ ที่สร้างผลเสียให้กับทะเลและทรัพยากรในทะเล โดยการเริ่มต้นที่ตัวเองและขยะชิ้นต่อไป ด้วยการต้องแยกให้เป็นและทิ้งให้ถูก เพื่อให้ข้อตกลงที่เรามีส่วนร่วมกับคนอื่นๆ ทั่วโลก สำเร็จตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) เป็นโลกที่ดีขึ้นกว่าเดิม
ที่มา
- งานเสวนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็น “แก้ปัญหาขยะทะเลร่วมกันอย่างยั่งยืน” ศาสตราจารย์ดร.เผดิมศักดิ์จารยะพันธุ์ผู้ทรงคุณวุฒิบัณฑิตวิทยาลัยหลักสูตรบริหารกิจการทางทะเลจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- สรุปสถานการณ์มลพิษของประเทศไทยปี 2561 โดยกรมควบคุมมลพิษกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
