ตอนนี้หลายคนกำลังมองว่า “พลาสติก” เป็นตัวร้ายของปัญหาสิ่งแวดล้อม เราจึงเห็นและรับรู้ได้ถึงความตื่นตัวและความพยายามที่จะหยุดพฤติกรรมแบบ single-use หรือการใช้พลาสติกครั้งเดียวทิ้ง แต่ก็ยังมีพลาสติกอีกหลายชนิดที่ถูกผลิตให้ใช้งานได้หลายครั้งอยู่ในหลากหลายวงการ ที่สำคัญยังมีประโยชน์มากมายอีกด้วย
การหยุดพฤติกรรมแบบ single-use หรือใช้ครั้งเดียวทิ้ง จึงเป็นสิ่งที่ต้องสนับสนุนและรณรงค์กันอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เกิดขึ้นจริงในวงกว้าง แต่ต้องไม่ลืมสร้างความเข้าใจว่าพลาสติกก็ยังสำคัญและควรใช้ให้คุ้มค่า มาถึงตรงนี้เลยอยากจะชวนให้รู้จักกับพลาสติกในวงการต่าง ๆ ซึ่งมีประโยชน์กับเราทั้งทางตรงและทางอ้อม
การใช้งานในทางการแพทย์
พลาสติกเป็นวัตถุดิบสำคัญในการผลิตอุปกรณ์ทางการแพทย์ชนิดต่าง ๆ ตั้งแต่เครื่องมือขนาดเล็กอย่าง บรรจุภัณฑ์ยา อุปกรณ์ทางการแพทย์ เครื่องมือผ่าตัดแพทย์ ไปจนถึงเครื่องมือขนาดใหญ่ อย่างเช่น เครื่องตรวจร่างกายโดยสร้างภาพเสมือนจริง (Magnetic Resonance Imaging: MRI) และยังรวมถึงเครื่องมือทางการแพทย์แบบพกพา ที่คนไข้สามารถใช้งานได้เองโดยไม่ต้องไปพบแพทย์ เช่น หลอดฉีดยาสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน
ด้วยความที่พลาสติกมีน้ำหนักเบา ทำให้ช่วยลดความเมื่อยล้าให้กับแพทย์โดยเฉพาะเวลาที่ต้องใช้อุปกรณ์ผ่าตัดนาน ๆ อีกทั้งพลาสติกยังไม่เกิดการกัดกร่อนเมื่อนำไปเข้าสู่กระบวนการฆ่าเชื้อ มีความเหนียวและทนทานต่อสารเคมี บางชนิดทนความร้อนได้สูงมากโดยไม่เสื่อมสภาพ และที่หลายคนไม่รู้คือ พลาสติกยังปลอดภัยกับเนื้อเยื่อและเลือดในร่างกายมากกว่าวัสดุชนิดอื่น ส่วนเรื่องราคา แน่นอนว่าพลาสติกมีราคาถูกเมื่อเทียบกับการนำโลหะ แก้ว หรือไทเทเนียม มาใช้ อีกทั้งพลาสติกยังง่ายต่อการออกแบบและขึ้นรูป
ประเภทของพลาสติกที่ใช้ในทางการแพทย์ PVC PP PE PC ABS
การใช้งานในทางการเกษตร
เครื่องมือและอุปกรณ์ทางการเกษตรที่ทำจากไม้ เหล็ก และโลหะ หลาย ๆ อย่างถูกแทนที่ด้วยพลาสติก ที่เห็นกันทั่วไปคือ เข่ง ตระกร้า ท่อน้ำ แต่ที่น่าสนใจคือ ฟิล์มคลุมดิน มีลักษณะเป็นแผ่นช่วยป้องกันการเติบโตของวัชพืช และรักษาความชื้นในดิน ปัจจุบันมีฟิล์มคลุมดินชนิดที่ผลิตจากพลาสติกย่อยสลายได้ทางชีวภาพ ช่วยลดขั้นตอนการเก็บและกำจัดฟิล์มภายหลังการใช้งานเสร็จสิ้น
ประเภทของพลาสติกที่ใช้ในทางการเกษตร LDPE LLDPE EDP
การใช้งานในอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์
กล่อง ถุง ซอง หรือบรรจุภัณฑ์หลายชนิดในท้องตลาดไม่ได้เป็นพลาสติกล้วน แต่ส่วนใหญ่เป็นพลาสติกที่ประกอบจากชั้นฟิล์มหลายชั้นหรือมีการเคลือบโลหะ เช่น อะลูมิเนียม เพื่อคงสภาพของสินค้าที่อยู่ด้านใน ในอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์ เราเรียกว่า multi-material ที่ถึงแม้จะแยกประเภทขยะแล้วก็ยังยากต่อการนำกลับมารีไซเคิล
ความท้าทายของนักพัฒนานวัตกรรมในยุคนี้คือต้องพัฒนาบรรจุภัณฑ์ให้สามารถรีไซเคิลได้ ด้วยการทำให้ฟิล์มทุกชั้นมาจากวัสดุเดียวกัน (mono-material packaging) ซึ่งธุรกิจเคมิคอลส์ เอสซีจี ก็สามารถพัฒนาพลาสติกที่เป็น mono-material packaging เพื่อให้บรรจุภัณฑ์สามารถนำไปรีไซเคิลได้ง่าย โดยใช้สารเติมแต่ง CIERRA® – Barrierนับเป็นก้าวสำคัญของการพัฒนาบรรจุภัณฑ์พลาสติก
ไม่ว่าพลาสติกจะมีส่วนสำคัญและผลักดันวงการไหนอยู่ การสร้างพฤติกรรมการหมุนเวียนกลับมาใช้ใหม่จะเป็นคำตอบที่ดีที่สุด เพราะการใช้ให้คุ้มค่าและเต็มประสิทธิภาพเป็นทางออกที่จะนำมาซึ่งการแก้ไขปัญหาทรัพยากรที่ขาดแคลนในระบบอุตสาหกรรม และการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
